Cztery mistyczki pod jednym dachem. Święte mniszki z Helfty

O autorce:

Dr hab. Marta Kowalczyk – absolwentka Instytutu Kultury Chrześcijańskiej i UWM w Olsztynie. Prowadzi wykłady w WSD w Elblągu i jest członkiem Centrum Badań Interdyscyplinarnych Probalticum UWM w Olsztynie. Jest członkiem rady duszpasterskiej Diecezji Elbląskiej i autorką książek dotyczących duchowości kobiet, postaci średniowiecznych mistyczek oraz wielu artykułów dotyczących historii duchowości, szeroko rozumianych chrześcijańskich tradycji i rytuałów świątecznych.

O książce:

Jest takie miejsce naznaczone szczególną obecnością Boga. Niezwykłe, choć bardzo mało znane – klasztor mniszek w Helfcie. Właśnie tam w XIII wieku mieszkały wspólnie cztery wielkie mistyczki, do których Jezus przemawiał z czułością i miłością. Dwie Gertrudy i dwie Mechtyldy dostały od Niego zadanie przekazania światu nabożeństwa do Jego Przenajświętszego Serca. Jezus objawiał się każdej z nich, upewniał ich w miłości, jaką obdarzył człowieka, ale też rozmawiał z nimi o ich codziennych trudnościach, o problemach ze współsiostrami, o zmaganiach ze słabościami. A było o czym rozmawiać. Mniszki, chociaż zostały ogłoszone świętymi Kościoła, miały też i swoje wady.

Marta Kowalczyk odkrywa przed nami ich świat – ich mistyczne przeżycia, opisane w ich dziełach, czytane dzisiaj zapierają dech, bo na wiele wieków przed rozwoje kultu Najświętszego Serca Jezusowego i orędzia o Bożym Miłosierdziu, ukazują tętniące miłością Serca Jezusa, spragnione miłości człowieka. Dzięki autorce poznajemy także ich codzienność, warunki życia, cechy charakteru i wzajemne relacje.

Św. Mechtylda z Magdeburga – urodziła się około 1207 roku w zamożnej rodzinie szlacheckiej w okolicach Magdeburga. Wykształcona i obyta z życiem dworskim w roku 1230 opuściła majątek rodzinny, aby żyć we wspólnocie kobiet świeckich, poświęcających życie służbie bożej, zwanych beginkami. Jej odważna krytyka piętnująca złe prowadzenie się duchownych przysporzyła jej wrogów, co doprowadziło do sytuacji w której w 1270 roku musiała szukać schronienia w klasztorze w Helfcie, gdzie opatka Gertruda wraz z siostrą Mechtyldą von Hackeborn otoczyły schorowaną i niewidomą już kobietę troskliwą opieką. W swoim dziele zatytułowanym Strumień Światła Boskości umieściła opisy wizji przepełnione konwencjonalnymi obrazami, frazeologią miłości dworskiej oraz aluzjami do wydarzeń zawartych w Księdze Pieśni nad Pieśniami. Zmarła w klasztorze w Helfcie w 1284 lub w 1292 roku. Jej wspomnienie liturgiczne przypada 15 sierpnia.

Św. Gertruda von Hackeborn – Urodziła się w 1232 roku w rodzinie zamożnej i wpływowej, ponieważ ród barona Hackeborn spokrewniony był blisko z panującym wówczas cesarzem Fryderykiem II (1194-1250). Funkcję ksieni klasztoru w Helfcie sprawowała od 1251 roku przez przeszło czterdzieści lat. Rozszerzyła zakres nauki w prowadzonej przy klasztorze szkoły, wzbogaciła o liczne dzieła naukowe bibliotekę i skryptorium oraz zachęcała siostry do kopiowania, kolorowania i studiowania pism duchowych. To jej klasztor w Helfcie zawdzięcza swoją rozbudowę i świetlany okres rozkwitu – duchowego, intelektualnego i gospodarczego. Zmarła w 1292 roku. Jej wspomnienie liturgiczne przypada 15 listopada.

Św. Mechtylda von Hackeborn – rodzona siostra Gertrudy von Hackeborn. Urodzona w 1241 roku. W roku 1248, czyli w wieku 7 lat Mechtylda wraz ze swoją matką odwiedziła klasztor w Rodersdorf, w diecezji Halberstadt, gdzie jej siostra Gertruda była już mniszką. Miejsce to tak ją urzekło, że na prośbę przełożonej pozwolono dziewczynce we wspólnocie zostać. Gertrudę, która została opatką wspierała sprawując w klasztorze funkcje kantorki, mistrzyni nowicjatu i przełożonej szkoły. Treści swoich objawień przekazała potomnym w spisanym przez współsiostry Liber specialis gratiae (Zwierciadło duchownej łaski). Zmarła najpewniej w 1299 roku. Jej wspomnienie liturgiczne przypada 19 listopada.

Św. Gertruda Wielka - przyszła na świat na terenie Turyngii prawdopodobnie 6 stycznia 1256 roku. Jako niespełna pięcioletnie dziecko została ona oddana na wychowanie do klasztoru w Helfcie, gdzie opieke nad nią sprawowała św. Mechtylda von Hackeborn. Św. Gertruda Wielka jest autorką Ćwiczeń oraz dziełka Legatus divinae pietatis (Zwiastun Bożej Miłości), w którym umieściła zapisywane przez siebie od 1289 r. aż do śmierci własne przeżycia mistyczne, spośród których najbardziej ceniła zaślubiny duchowe oraz tzw. zamianę serc. Jej doświadczenia mistyczne stały się inspiracją dla Marcina z Cochem, staraniem którego powstał modlitewnik „Bóg moją miłością”. Zmarła 17 listopada 1301, a najdalej 1302 roku, a jej wspomnienie przypada 16 listopada.