Geniusz św, Jana od Krzyża

Istota geniuszu św. Jana i całej duchowości karmelitańskiej tkwi w ukazaniu życia chrześcijańskiego jako życia osoby miłowanej przez Boga, odkupionej przez Chrystusa, uświęcanej przez Ducha Świętego. A więc z jednej strony – jest to stawanie dwóch osób naprzeciw siebie, które chcą się zjednoczyć, z drugiej strony – środkiem zjednoczenia jest miłość pojmowana jako kwiat, który wyrasta z korzenia poprzez łodygę nadziei i chce przyciągnąć do siebie Boga i zjednoczyć się z Nim, wydawszy owoc.
Książka jest próbą ukazania świata, w który chce nas wprowadzić św. Jan od Krzyża poprzez swoje pisma, z uwzględnieniem także innych świadectw, dotyczących czy to jego życia wewnętrznego, czy też tego, co w nauczaniu ustnym przekazywał tym osobom, które duchowo prowadził, duchowo formował.
Święty Jan od Krzyża jak każdy autor jest dzieckiem swojej epoki, pisze językiem swego czasu, zwracając się do pewnej kategorii ludzi, i trzeba jego dzieło czytać w sposób inteligentny, czyli poszukując klucza do danej duchowości, do danego przekazu, przetłumaczyć to dzieło sobie na język dzisiejszy zarówno w sensie intelektualnym, jak i w sensie pokarmu dla siebie samego. Niektóre aspekty duchowości św. Jana od Krzyża są jednak trudne do przekazania. Łatwiej o tym rozmawiać twarzą w twarz, kiedy człowiek ma przed sobą konkretną osobę z konkretną drogą i problemami, i można się inspirować św. Janem od Krzyża, aby w jakimś sensie rozświetlić problemy danej osoby.